\Limburg I Noord- Brabant I Zeeland I Utrecht I Zuid-Holland I Noord-Holland I Gelderland I Overijssel I Drenthe I Friesland I Groningen IBuitenland |
---|
|
![]()
Koninklijke Marechaussee
De kazerne staat (gebouwd in 1916) aan de Friese kant van de provinciegrens in het huidige dorpje Noordwolde-Zuid, langs de weg van Noordwolde naar Wilhelminaoord. De bouw van het pand dat nu 'Friese Brug' heet was een gevolg van arbeidsonrusten in de vlechtindustrie van Noordwolde. Misstanden in de stoelenindustrie, zoals de ongeveer
tachtig thuiswerkende stoelenmakers, werden soms
letterlijk de grond ingeslagen. In 1912 werd actie
gevoerd tegen de huisindustrie. Bovendien wilden de
stakers de uren betaald hebben voor het opladen en het
vervoer naar het station Peperga. Thuiswerkers hadden
'flexibele' werktijden - kort in tijden van slapte en
lang in tijden van volle orderportefeuilles - en moesten
de grondstoffen eerst van hun opdrachtgever kopen. Op
deze wijze drukten de thuiswerkers de lonen dubbel. Het
ging hard toe in de strijd tegen de thuiswerkers: 'Ramen
worden ingegooid, de olielampen van de zolder getrokken,
grondstoffen voor de stoelen in brand gestoken, ja soms
een "huis" (plaggenhut) van een thuiswerker omver
getrokken.' Sommige De actie was succesvol: de uurlonen
gingen met een dubbeltje omhoog en voor thuisarbeid zou
voortaan twee dubbeltjes meer worden betaald.
Het is geen toeval dat juist daarna
de kazerne is gebouwd. Het waren namelijk geen
gemakkelijke lieden. Veel van hen waren kolonisten van
de Maatschappij van Weldadigheid. Ze vluchtten de
provinciegrens over, naar Friesland, waar zij dan op het
Oosterse en Westerse Veld onder Noordwolde in
plaggenhutten woonden. De kazerne kwam precies
tussen Oosterse- en Westerseveld in. En dat was
geen toeval. Moeilijkheden gaven
ook vaak de kolonistenkinderen. In veel gevallen was
seksuele omgang voor het huwelijk oorzaak van die
moeilijkheden. De leiding van de kolonie beschouwde dit
als een zeer ernstig vergrijp tegen de goede zeden.
Meisjes en jongens, die dit "misdrijf" hadden begaan
zagen dan ook vaak maar één uitweg: deserteren uit de
kolonie. Veel van deze jonge deserteurs vestigden zich
op de heide rondom de koloniën. Daar ontstonden
desperadokoloniën als het Oosterse en Westerse veld. Het
primitieve onderkomen van deze jongelui werd meestal in
een nacht gebouwd van heideplaggen. De vestiging van
deze desperado's werd oogluikend toegelaten. Maar ze
zorgden dus wel voor problemen. Noordwolde-Zuid stond
net als Vledderveen bekend als een desperado-kolonie.
Het gebied heette aanvankelijk niets voor niets 'Lombok'
(nog steeds een straatnaam). In de 19de eeuw werd er op
het Indonesische Lombok ook nogal eens gevochten,
vandaar de naam. Over het ontstaan van deze naam gaat
ook het verhaal rond dat ene Jacob (Jouke) Eckhart na
afloop van een vechtpartij, het wordt niet duidelijk of
hij hier zelf betrokken bij was, riep dat het hier wel
Lombok leek. Vanwege de Lombok-expeditie in 1894 lijkt
het waarschijnlijk dat het voorval zich in dat jaar of
later heeft voorgedaan.
|
|
---|
Laat uw "marechausseesporen" niet verloren gaan. Deel deze met anderen. Mail ons. |